15 grudnia 2025 r. w siedzibie Muzeum Niepodległości w Warszawie z udziałem ponad 130 strażackich twórców: historyków, kronikarzy, muzealników i samorządowców, odbyła się gala finałowa podsumowująca konkursy historyczne Związku OSP RP i konkurs Strażacy w akcji.
Podczas uroczystości prezes ZG ZOSP RP Waldemar Pawlak podziękował zebranym za dokumentowanie strażackich doświadczeń. -To ważne w dniu dzisiejszym – powiedział – aby na pracę twórców spojrzeć tak przez pryzmat historii i tego czego doświadczamy w dzisiejszych czasach: zagrożeń,wojny hybrydowej. Musimy też zdawać sobie sprawę z tego, że dzisiaj konieczne jest budowanie atmosfery bezpieczeństwa. To właśnie Związek i zrzeszone w nim OSP są wspólnotą stabilności, spokojnego działania oraz walki z dezinformacją.

Uczestników Gali pozdrowiła Katarzyna Legawiec, zastępca dyrektora Muzeum Niepodległości oraz Stanisław Jekiełek prezes Zarządu Stowarzyszenia Dziennikarzy im W. Reymonta. Pozdrowienia uczestnikom przesłali marszałek woj. mazowieckiego Adam Struzik oraz prof. Tadeusz Olejnik nestor historyków pożarnictwa.

Na XIX Konkurs na prace popularnonaukowe i badawcze dotyczące historii pożarnictwa oraz XXXI Konkurs na pamiętniki, wspomnienia, relacje i opracowania pod hasłem ,,Z dziejów OSP” wpłynęło łącznie 30 prac. W pierwszym konkursie nagrodę główną uzyskały ex aequo dwie prace: Z uwarunkowań działalności pożarniczej w woj. olsztyńskim w latach 1945-1975 autorstwa dra Władysława Marii Świeczkowskiego oraz praca Z dziejów OSP w Radzyniu Podlaskim Mirosława Walickiego. Zebrani minutą ciszy uczcili pamięć zmarłego dra Władysława M. Świeczkowskiego. Dyplom odebrała rodzina. W drugim konkursie nagrodę główną otrzymali Artur Zimny, Paweł Grabalski i Wojciech Mordak za pracę 125 lat historii OSP w Przedborzu oraz Remigiusz Witkowski za pracę Bogu na chwałę, ludziom na pożytek. 145 lat OSP Zduńskiej Woli. 1878 – 2023. Pełna lista laureatów opublikowana jest na stronie Związku OSP RP (https://zosprp.pl/2025/11/25/wyniki-konkursow-historycznych-2025/. Nagrody wręczał prezes ZG ZOSP RP Waldemar Pawlak, dyr. Zarządu Wykonawczego ZOSP RP Anna Wesołowska oraz jurorzy konkursu: dr Janusz Gmitruk, dr Mirosława Bednarzak-Libera, mgr Anna Przybylska.

Podczas spotkania  ogłoszono też wyniki i wręczono nagrody w Konkursie ,,Strażacy w akcji’ zorganizowanym przez Stowarzyszenie Dziennikarzy im. W. Reymonta i Związek OSP RP (czwarta edycja). Na konkurs nadesłano 23 prace w kategorii literatura i 17 prac w kategorii film. Wyboru laureatów i wyróżnionych dokonało jury w składzie: Zbigniew Adamkiewicz – przewodniczący jury, Henryk Cichecki, Stanisław Jekiełek, Andrzej Kazimierski, Marian Zalewski.

W kategorii literackiej pierwsze miejsce zajęła Klaudia Wójcik z OSP Brudki Stare gmina Wąsewo (woj. mazowieckie) za opowiadanie “Kiedy wyje syrena serce bije inaczej”. Drugie miejsce przyznano Agacie Basta z OSP w Gródku nad Dunajcem w pow. nowosądeckim (woj. małopolskie) za reportaż zatytułowany “Strażacy w akcji”. Laureatkami trzeciego miejsca za pracę zbiorową – opowiadanie “Wspomnienia strażaka z Dzierżysławic” – zostały: Ewelina Jurkowski, Sabrina Szablińska, Justyna Szablińska z OSP w Dzierżysławicach (woj opolskie).

Równorzędne wyróżnienia otrzymali autorzy: Sylwia Czajka z OSP w Rudnie (woj. mazowieckie) za utwór “Współcześni strażacy OSP”, Juliana Krawczyk z OSP Chojęcin (woj. wielkopolskie) za pracę “Chojęcin płonie”, Julia Kumorowska z OSP w Bobolicach (województwo zachodniopomorskie) za reportaż “OSP w akcji”, Weronika Labuda z OSP w Łebuni (woj. pomorskie) za pracę “OSP w systemie ochrony ludności i obrony cywilnej”, Emilia Leszczyńska – Żuławnik z OSP w Nowym Mieście (woj. mazowieckie) za pracę opisującą 120-letnią już działalność OSP w tej miejscowości, Jacek Lipski z OSP w Zamęcinie (woj.zachodniopomorskie) za utwór Pierwszy ratownik, Klaudia Myjak z OSP Zagorzyn (woj. małopolskie) za pracę “Psychologia strażaka: jak radzić sobie ze stresem i wpływem trudnych akcji na psychikę” oraz Anna Puchalska z OSP w Tomaszowie Mazowieckim – Białobrzegi (woj. łódzkie) za pracę “To się zdarzyło”.

W kategorii filmowej pierwsze miejsce zajęli druhowie: Jakub Hybel i Tomasz Gierczyk z OSP Czerniec (woj. małopolskie), za pracę „Straż to całe moje życie”. Druga nagroda trafiła do Dziecięcej Drużyny Pożarniczej OSP w Lubowidzy (woj. łódzkie za pracę „Mali strażacy w akcji” a trzecia do OSP Janiszkowice (woj. lubelskie) za pracę „Jedziemy na zawody”. Przyznano także cztery równorzędne wyróżnienia. Otrzymali je: Hanna Rajewska z OSP Nielbark (woj. warmińsko-mazurskie) za pracę pt. ”Ogień w Genach”, Adrian Banaś z OSP Nietuszyna (woj. łódzkie) za pracę „Nasi w akcji”, Weronika Łagocka OSP Koperniki (woj. opolskie), Mikołaj Witczak OSP Janiszewice (woj. łódzkie). W filmach bohaterami byli członkowie dziecięcych i młodzieżowych drużyn pożarniczych.
Patronatem honorowym konkurs objęli: Waldemar Pawlak prezes ZG ZOSP RP oraz Adam Struzik- marszałek Województwa Mazowieckiego.

Ważną odsłoną strażackiej Gali był panel ,,Cyfrowa Przestrzeń Publiczna – wolność, odpowiedzialność, bezpieczeństwo”. Dyskutowano o wpływie transformacji cyfrowej na dialog publiczny oraz o zacieraniu się granic między tradycyjnymi mediami a internetem. Dzisiaj w dobie zagrożenia bezpieczeństwa istotne jest co dzieje się w przestrzeni cyfrowej. Jaka jest nasza odpowiedź na falę dezinformacji i zakłamania? Strażaccy twórcy – jako osoby cieszące się dużym zaufaniem społecznym pełnią kluczową rolę wiarygodnych depozytariuszy pamięci i prawdy.

Galę zakończył prowadzący spotkanie dr Marian Zalewski,wiceprzewodniczący Komisji ds. działalności naukowej, kulturalno-społecznej, dokumentacyjnej i historycznej przy ZG ZOSP RP. Podziękował on Urzędowi Marszałkowskiemu oraz Muzeum za wsparcie. Zachęcił uczestników do współtworzenia wydawnictw Związku, m.in. miesięcznika „Strażak”, rocznika ,,Analizy strategiczne Florian 2050” oraz „Słownika biograficznego polskich strażaków”. Zapowiedział również planowany na przyszły rok Kongres Historyków Pożarnictwa.

Podczas Gali uczestnicy zwiedzali, pod kierownictwem Lecha Marchlewskiego kierownika Działu Edukacji MN oraz edukatorki Joanny Oleszczuk, wystawy eksponowane w siedzibie Muzeum.

Galę konkursów strażackich można obejrzeć na: You Tube IV edycja konkursu Strażacy w akcji. Na stronie Muzeum Niepodległości zamieszczona jest fotorelacja z Gali.

MAZ

Zdjęcia: Justyna Wyszyńska (Muzeum Niepodległości).