3 października 2025 roku w siedzibie Centralnego Muzeum Pożarnictwa (CMP) w Mysłowicach odbyły się uroczystości z okazji 50- lecia powstania. Do historii i dnia dzisiejszego odnieśli się m.in. mł. bryg. dr inż. Artur Luzar – dyrektor CMP, nadbryg. dr inż. Grzegorz Szyszko zastępca komendanta głównego PSP, Henryk Kiepura wiceminister edukacji, prezes ZOW ZOSP RP w Katowicach oraz Marek Wójcik wojewoda śląski. Odczytano list okolicznościowy Waldemara Pawlaka prezesa ZG ZOSP RP.
Muzeum powołano 14 września 1975 r. w Mysłowicach k. Katowic. To największe muzeum pożarnicze w Polsce i jedno z największych w Europie. Jego pierwszym dyrektorem był Henryk Chruzik, pułkownik pożarnictwa, członek władz Związku OSP. Od stycznia 1976 r. Muzeum ma status placówki państwowej, od 1992 r. działa w strukturach PSP. Misją CMP jest przechowywanie, gromadzenie, dokumentowanie oraz eksponowanie dorobku i dziedzictwa polskiego pożarnictwa. Są tu gromadzone zbiory (ponad 4 tysiące eksponatów) dokumentujące historię polskiego i zagranicznego pożarnictwa od XVIII wieku do czasów współczesnych. Wśród nich znajduje się zabytkowa sikawka konna z 1717 r. oraz unikatowa kolekcja samochodów pożarniczych. W muzeum funkcjonują wydziały: Wydział Dokumentacji Zbiorów, Wydział Historii Pożarnictwa, Wydział Naukowo-Oświatowy, Wydział Konserwacji-Zbiorów. Od 1990 r. CMP wydaje Muzealny Rocznik Pożarniczy – publikację naukową i historyczną (ostatni tom 14 2018/2020)). Pierwszym redaktorem naczelnym był płk. poż. Feliks Barbarowicz a sekretarzem prof. dr hab Tadeusz Olejnik. CMP prowadzi współpracę merytoryczno-doradczą z innymi muzeami i izbami tego typu w Polsce.
Jubileuszowi towarzyszył panel dyskusyjny „Historia i wyzwania pożarnictwa”, który prowadził dr Marian Zalewski wiceprzewodniczący Komisji ds. działalności naukowej, kulturalno-społecznej, dokumentacyjnej i historycznej przy ZG ZOSP RP, redaktor naczelny Słownika biograficznego polskich strażaków i Analiz strategicznych Florian 2050. Dyskusja panelistów odnosiła się do dziedzictwa pożarniczego, jego ewolucji oraz wyzwań stojących przed strażą pożarną. M.Zalewski na przykładach publikacji Związku OSP RP mówił o współpracy instytucji i historyków pożarnictwa. Przedstawiciele Muzeum uczestniczą w spotkaniach, konferencjach naukowych Związku OSP RP a także posiedzeniach Komisji ds. działalności naukowej, kulturalno-społecznej, dokumentacyjnej i historycznej. Zaprosił władze CMP oraz uczestników konferencji do współpracy w pracach nad Kongresem Historyków Pożarnictwa, który odbędzie sie w 2026 r. W panelu wzięli także udział: dr Paweł Gąsiorczyk naczelnik Wydziału Dokumentacji Zbiorów w CMP, prof. dr hab. Władysław Tabasz, st. bryg. w st. spocz. Janusz Garncarczyk i st. bryg. w st. spocz. dr inż. Robert Wolański.
Podczas uroczystości otwarto okolicznościowe wystawy, w tym “Herosi Polskiego Pożarnictwa” oraz ekspozycję poświęconą 50-leciu Centralnego Muzeum Pożarnictwa. Zaproszeni goście wzięli udział w oprowadzaniu kuratorskim po wystawach prezentujących bezcenne eksponaty i dorobek polskiego pożarnictwa. Uczczono pamięć założyciela muzeum, Henryka Chruzika oraz generała Feliksa Deli, dzięki któremu CMP włączono w struktury PSP.
W trakcie uroczystości podziękowano pracownikom i dyrekcji CMP za 50 lat misji dokumentowania, ochrony i upowszechniania historii pożarnictwa w Polsce. W spotkaniu uczestniczyli przedstawicieli świata strażackiego, służb mundurowych, władz centralnych i samorządowych oraz instytucji kultury. Licznie przybyli komendanci wojewódzcy, miejscy i powiatowi PSP, członkowie Rady Muzealnej Muzeum i pracownicy Muzeum, przedstawiciele Komisji ds. działalności naukowej, kulturalno-społecznej, dokumentacyjnej i historycznej przy ZG ZOSP RP.
Marian Zalewski
Zdjęcia: CMP w Mysłowicach oraz autor
