Konkursy organizowane są od wielu lat by zachęcić badaczy do zgłębiania historii Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP, dziejów ochrony przeciwpożarowej i szerokiej działalności społecznej OSP. Daje on szansę na publikowanie własnych opracowań oraz dokumentowanie dorobku jednostek strażackich, które kształtowały historię lokalnych społeczności. Każda praca oceniana jest pod kątem wartości merytorycznej, warsztatu naukowego oraz przydatności dla działalności Związku, a wyniki konkursu ogłaszane są podczas corocznych spotkań laureatów innych konkursów historycznych. Dzięki temu konkurs nie tylko rozwija wiedzę historyczną, lecz także wzmacnia świadomość znaczenia tradycji i działalności OSP i ich Związku w Polsce.
Na XIX Konkurs na prace popularnonaukowe i badawcze dotyczące historii pożarnictwa i XXXI Konkurs na pamiętniki, wspomnienia, relacje i opracowania „Z dziejów OSP” – Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej – przyjęto 30 prac.
– 6 prac popularnonaukowych i badawczych (w tym 2 magisterskie) i 24 prace w kategorii pamiętniki, wspomnienia, relacje i opracowania.
Komisja Konkursowa w składzie:
dr Janusz Gmitruk, przewodniczący
dr Mirosława Bednarzak-Libera, wiceprzewodnicząca
mgr Anna Przybylska, sekretarz
dr Marian Zalewski
mgr Natalia Roś
nagrodziła i wyróżniła prace:
W konkursie na prace popularnonaukowe i badawcze dotyczące historii pożarnictwa przyznano 5 nagród i 1 wyróżnienie:
I nagroda ex aequo
Mirosław Walicki, Zarys Dziejów Ochotniczej Straży Pożarnej w Radzyniu Podlaskim, Radzyń Podlaski 2025
Władysław Maria Świeczkowski (†), Z uwarunkowań działalności pożarniczej w województwie olsztyńskim w latach 1945-1975, Olsztyn 2025
II nagroda ex aequo
Wojciech Kruk, Katalog zbiorów Muzeum Pożarnictwa w Przeworsku, Przeworsk 2023
Anna Szypulska, Władysław Maria Świeczkowski (†), Gmina Janowiec Kościelny. Zarys historii ochrony przeciwpożarowej 1920-2020, Olsztyn 2025
Izabela Pełka, Zarys historii i działalności współczesnej oraz charakterystyka dokumentacji Ochotniczej Straży Pożarnej w Brzezinach w Gminie Stężyca w powiecie ryckim, Lublin 2024 (praca magisterska UMCS)
Wyróżnienie:
Agata Lalik, Impulsywność, prężność psychiczna a nonkonformizm strażaków ochotniczych straży pożarnych, Warszawa 2025 (praca magisterska)
W konkursie na pamiętniki, wspomnienia, relacje i opracowania „Z dziejów OSP” przyznano 10 nagród i 5 wyróżnień:
I nagroda ex aequo
Artur Zimny, Paweł Grabalski, Wojciech Mordak 125 lat historii ochotniczej straży pożarnej w Przedborzu Przedborze 2024
Remigiusz Witkowski Bogu na chwałę, ludziom na pożytek. 145 lat Ochotniczej Straży Pożarnej Zduńskiej Woli. 1878-2023 Zduńska Wola 2024
II nagroda ex aequo
Konrad Boguciński Rys Historyczny rozwoju jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych na terenie Województwa Lubelskiego, Piotrków Pierwszy 2025
Aleksandra Budzińska, Krzysztof Budziński W służbie Bogu i ludziom. Dzieje Ochotniczej Straży Pożarnej w Gulbinach w latach 1924-2024 Gulbiny 2024
Grzegorz Podolak Ochotnicza Straż Pożarna w Dąbrównie Dąbrówno 2022
Edward Pokrywka, Tadeusz Sitarz Niemstów. Zarys dziejów wsi i ochotniczej straży pożarnej Rzeszów 2025
Marek Mirosław Dederko OSP w Sawinie. Szkic do dziejów jednostki 2024
III nagroda ex aequo
Krzysztof Lange 150 lat Ochotniczej Straży Pożarnej w Kleszczelach (1871-2021) Kleszczele 2022
Andrzej Pawlik Braterstwo Spod Znaku Świętego Floriana. Jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w Gminie Dąbrówno. Dąbrówno 2022
Marek Małecki 100 lat OSP Brzeziny w Powiecie Kaliskim 1925-2025 Brzeziny 2025
Wyróżnienia:
Emilia Leszczyńska-Żuławnik Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza Ochotniczej Straży Pożarnej w Nowym Mieście Nowe Miasto 2025
Marek Zalewski Kresowi strażacy Ochotnicza Straż Pożarna w Dulibach 1924-1939 Sobin 2025
Maria Pecyna Mój udział w Ochotniczej Straży Pożarnej Lubochnia 2025
Grzegorz Podolak Południowe korzenie na północnej ziemi. Strażacka genealogia rodu Podolak. Dąbrówno 2025
Andrzej Pawlik Bogu na chwałę, ludziom na ratunek. Z dziejów Ochotniczej Straży Pożarnej w Gminie Rozogi Olsztyn 2024
Tradycyjnie prace konkursowe wzbogacą zbiory biblioteki Zarządu Głównego Związku OSP RP, która mieści się w budynku OSP Wesoła pod adresem ul. 1 Praskiego Pułku WP 31, 05-075 Warszawa-Wesoła. Osoby zainteresowane zachęcamy do korzystania z zasobów w czytelni.
