5 września br., z udziałem Waldemara Pawlaka senatora RP, prezesa ZG ZOSP RP, w siedzibie Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie odbyły się uroczystości z okazji 103 rocznicy zjednoczenia ruchu strażackiego pod hasłem Rola liderów w ruchu strażackim. Organizatorem obchodów był Zarząd Główny Związku OSP RP oraz Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego.

103 lata temu w dniach 8-9 września 1921 r. Pierwszy ogólnopaństwowy zjazd delegatów straży pożarnej odbył się 8 i 9 września 1921 r. w Warszawie. W tym czasie w kraju działało niezależnie od siebie 6 związków pożarniczych: Prowincjonalny Związek Straży Pożarnych w Poznaniu, Prowincjonalny Związek Straży Pożarnych na Górnym Śląsku, Pomorski Związek Straży Pożarnych z siedzibą w Grudziądzu, Krajowy Związek Straży Pożarnych Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim z siedzibą we Lwowie, Cieszyński Związek Straży Pożarnych z siedzibą w Cieszynie oraz Związek Floriański z siedzibą w Warszawie.

103 lata temu w dniach 8-9 września 1921 r. Pierwszy ogólnopaństwowy zjazd delegatów straży pożarnej odbył się 8 i 9 września 1921 r. w Warszawie. W tym czasie w kraju działało niezależnie od siebie 6 związków pożarniczych: Prowincjonalny Związek Straży Pożarnych w Poznaniu, Prowincjonalny Związek Straży Pożarnych na Górnym Śląsku, Pomorski Związek Straży Pożarnych z siedzibą w Grudziądzu, Krajowy Związek Straży Pożarnych Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim z siedzibą we Lwowie, Cieszyński Związek Straży Pożarnych z siedzibą w Cieszynie oraz Związek Floriański z siedzibą w Warszawie.

W obradach uczestniczyło 3690 przedstawicieli reprezentujących 742 ochotnicze straże pożarne ze wszystkich województw i regionów kraju. Uroczyste otwarcie zjazdu z udziałem prezesa Rady Ministrów Wincentego Witosa miało miejsce w sali Filharmonii Warszawskiej. W prezydium zasiadali członkowie Komitetu Międzydzielnicowego, Komitetu Zjednoczeniowego i przedstawiciele związków dzielnicowych. Zjazd otworzył Bolesław Chomicz – prezes Związku Floriańskiego. Wszyscy przemawiający w imieniu reprezentowanych na zjeździe związków zadeklarowali gotowość utworzenia ogólnopolskiego Związku Straży Pożarnych. Drugi dzień zjazdu przebiegał na obradach plenarnych i pracach w komisjach: statutowej, technicznej i ogólnej. W trakcie obrad plenarnych referaty wygłosili: Bolesław Chomicz, Bolesław Pachelski, Józef Tuliszkowski, Stanisław Pągowski, Wacław Perlitz. Zjazd przyjął trzy uchwały, zatwierdził Statut Głównego Związku Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej. Do technicznego przeprowadzenia uchwał zjazdu i legalizacji statutu upoważniono delegatów w osobach Stanisława Arczyńskiego i Bolesława Pachelskiego. Delegację zjazdu przyjął Naczelnik Państwa Józef Piłsudski. Na ziemiach odrodzonej Rzeczypospolitej działało wówczas blisko 3 tysiące ochotniczych straży pożarnych (OSP). Związek zjednoczył straże istniejące wcześniej na terenach zaboru rosyjskiego, austriackiego i pruskiego.

Na zjeździe wybrano Zarząd Główny w składzie: Bolesław Chomicz – prezes, Karol Rzepecki – wiceprezes, Zygmunt Choromański – skarbnik, Jan Kuc – sekretarz, Stanisław Olkuski – kustosz, Bolesław Pachelski – p.o. naczelnika oraz członków: Bolesława Kozłowskiego, Klemensa Matusiaka, Adama Mrozowskiego, Józefa Tuliszkowskiego i Bolesława Wójcikiewicza. Od tego wydarzenia idea jedności, w myśl sentencji „W jedności siła”, łączy strażaków w działaniach na rzecz ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa.

W imieniu organizatorów gości powitali: dr Janusz Gmitruk, dyrektor Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego oraz dr Marian Zalewski redaktor naczelny Analiz strategicznych Florian 2050. W spotkaniu uczestniczyli między innymi: Adam Nowak wiceminister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, wiceprezes ZG ZOSP RP, st. bryg. dr inż. Tomasz Klimczak, prof. ucz. rektor-komendant Akademii Pożarniczej, nadbryg. Józef Galica zastępca komendanta głównego PSP, st. bryg. dr inż Paweł Janik dyr. CNBOP – PIB w Józefowie, Józef Matysiak zastępca prezesa Zarządu NFOŚiGW, Stanisław Jekiełek prezes Stowarzyszenia Dziennikarzy im. W. Reymonta, prof. dr hab. Stanisław Jędrzejewski z Akademii Leona Koźmińskiego, dr hab. prof. ucz. Dariusz Wróblewski i ppłk dr inż Jacek Stępień z Akademia Sztuki Wojennej w Warszawie. Przybyli także dr Tadeusz Skoczek dyr. Muzeum Niepodległości w Warszawie, dr Paweł Gąsiorczyk naczelnik Wydziału Dokumentacji Zbiorów Centralnego Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach, st. bryg. Marek Bębenek dyrektor Muzeum Małopolski Zachodniej w Wygiełzowie, dyrektor Muzeum Pożarnictwa im. Gęsikowskiego w Alwerni,  członkowie komisji problemowych przy ZG ZOSP RP.

Dr Janusz Gmitruk wypowiedzią Fenomen jedności ruchu strażackiego rozpoczął dyskusję. Następnie dr Marian Zalewski zaprezentował właśnie co wydany tom 7 Analiz strategicznych Florian 2050. Szczegółowej analizy liderów ruchu strażackiego dokonał Adam Nowak, podsekretarz stanu w MR i RW, wiceprezes ZG ZOSP RP. O roli Akademii Pożarniczej i współpracy uczelni z ruchem strażackim a zwłaszcza ze Związkiem OSP RP powiedział st. bryg. dr inż. Tomasz Klimczak rektor-komendant Akademii Pożarniczej. Uczestników spotkania pozdrowił Waldemar Pawlak, senator RP, prezes ZG ZOSP RP. Zaakcentował ważną role jaką odegrało zjednoczenie ruchu strażackiego w 1921 r. Przedstawił istotne zagadnienia związane z bezpieczeństwem naszego kraju a zwłaszcza o pracach nad przyjęciem ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej. W trakcie spotkania prezes W. Pawlak wręczył grupie uczestników listy z podziękowaniem za pracę nad strategią Związku OSP RP i współpracę w ramach publikacji Analizy strategiczne Florian 2050. Podziękowanie otrzymała między innymi Zofia Kaczor-Jędrzycka wieloletnia prezes Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych.

Pozdrowienia uczestnikom spotkania przekazali między innymi: Adam Struzik marszałek województwa mazowieckiego, gen. brygadier Wiesław Leśniakiewicz podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, prof. Tadeusz Olejnik honorowy przewodniczący Komisji ds. działalności naukowej, kulturalno-społecznej, dokumentacyjnej i historycznej, Edward Siarka, wiceprezes ZG ZOSP RP, dr inż. Zygmunt Tomczonek przewodniczący Rady Senioralnej przy ZG ZOSP RP, płk pożarnictwa w st. spoczynku Stanisław Mikulak, st. bryg. Piotr P. Bielicki.

Na zakończenie spotkania Józefa Sitarz instruktorka haftu kaszubskiego MDK w Człuchowie i Adam Bondarenko, dyrektor Miejskiego Domu Kultury w Człuchowie otworzyli wystawę pt. „Złote Igły – wystawa prac z okazji jubileuszu 50-lecia Zespołu Haftu Kaszubskiego przy Miejskim Domu Kultury w Człuchowie” i zaprezentowali książkę pt. „Złote igły”. Z wystąpieniem programowym na temat haftu jako symbolu kultury Kaszub wystąpiła dr hab. Anna Kwaśniewska, prof. Uniwersytetu Gdańskiego. Uroczystościom towarzyszyła także wystawa malarstwa strażackiego.

Patronat medialny nad obchodami objęli między innymi: Stowarzyszenie Dziennikarzy im. W. Reymonta, Koło Służby Zagranicznej, Towarzystwo Uniwersytetów Ludowych, Stowarzyszenie Historyków Wojskowości, Klub Inteligencji Polskiej, Ludowe Towarzystwo Naukowo-Kulturalne,  Green Light Media, Zielony Sztandar, miesięcznik Strażak.

( MAZ)

Zdjęcia: Natalia Roś, Cezary Szejgis, Marian Zalewski