Bezpieczeństwo w społeczeństwie niepewności” – pod takim tytułem odbyła się 25 maja br. w  Muzeum Niepodległości w Warszawie  konferencja naukowa poświęcona wybranym zagadnieniom naszego bezpieczeństwa.
Patronatem Honorowym objęli ją: Adam Struzik marszałek woj. mazowieckiego oraz Waldemar Pawlak Prezes ZG ZOSP RP.

Zakres tematyczny konferencji obejmował zagadnienia z zakresu zagrożeń naszego bezpieczeństwa od obrony kraju, ratownictwa, ochrony ludności po zagrożenia klimatyczne, żywnościowe,  energetyczne i związane z cyberprzestrzenią, nowymi technologiami oraz komunikacją społeczną. W publicznej narracji jest coraz więcej konfliktu, w społeczeństwie niepewności. Uczestnicy starali się odpowiedzieć na pytanie:  jak jesteśmy przygotowani jako państwo i społeczeństwo w dobie aktualnych wyzwań stojących przed nami? Akcentowano, że bezpieczeństwo to pole współdziałania wszystkich, ponad podziałami. Podkreślano rolę mediów  publicznych, które mają szczególne zobowiązania podając informacje dokładne i rzetelne, edukując i promując dialog a także współpracę.

Rozpoczynając konferencję dr Tadeusz Skoczek dyrektor  Muzeum Niepodległości  podkreślił, że to już kolejne spotkanie organizowane we współpracy ze Związkiem OSP RP i Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego; w  tym roku także ze Stowarzyszeniem Dziennikarzy im. Władysława Reymonta. Przekazał pozdrowienia od marszałka woj. mazowieckiego Adama Struzika.  Samorząd województwa mazowieckiego od lat wspiera Związek oraz ochotnicze straże pożarne. W ostatnim czasie między innymi poprzez program ,,Mazowieckie  strażnice OSP” oraz program ,,Unijne wsparcie dla OSP”. Istotne dla rozwoju ruchu ochotniczego będzie rozwijanie  projektu Związku OSP RP  ,,Pierwszy Ratownik”.

 Prezes ZG ZOSP RP Waldemar Pawlak w swoim  wystąpieniu odwołał się do doświadczeń związanych z pracami nad strategią Związku  i Analizami strategicznymi Florian 2050 (uczestnicy konferencji otrzymali  kolejny 6 tom Analiz).  W nim jest bardzo ważny artykuł o ochronie ludności autorstwa prezesa Waldemara Pawlaka. Zaznaczyć należy, że tego ważnego komponentu (ochrony ludności) zabrakło w Ustawie o obronie Ojczyzny  z 11 marca 2022 r.  I to stało się  w sytuacji gdy wybuchła wojna na Ukrainie !  W systemie ochrony przeciwpożarowej dobrze funkcjonuje   system oparty o część pożarniczą, samorządową i państwową, który tworzy razem sprawny system ochrony ludności.  Prezes Pawlak podkreślił, że  wszyscy  strażacy ochotnicy i wszystkie OSP muszą być w tym systemie. Zagospodarowani i docenieni.  Pracując nad strategią Związku zaakcentowaliśmy, że celem naszym jest realizacja idei 5 minut od wezwania pomocy do przybycia ratownika. Wydawało się to czymś nieosiągalnym ale w trakcie prac nad strategią pojawiła się idea Pierwszego Ratownika co znakomicie zmienia paradygmat  związany z pierwszą pomocą ale i funkcjonowaniem samych straży pożarnych. (…) Analizy strategiczne miały ogromny wpływ na myślenie o systemie funkcjonowania ochrony ludności i przyczyniły się do tego, że pojawiły się nowe idee i  możliwości wykorzystujące między innymi  nowe rozwiązania technologiczne – powiedział  prezes Waldemar Pawlak. Zwrócił uwagę na takie istotne pojęcia w obszarze ochrony ludności jak  prewencja, gotowość, odporność, witalność,  żywotność w sytuacji zagrożenia, antykruchość, zjawiska niejawnego wpływania na rzeczywistość, wojnę hybrydową, zwiększanie niepewności. Trzeba budować mechanizmy aby być odpornym na dezinformacje. To ważne zagadnienia w systemie komunikacji społecznej i roli mediów. Waldemar Pawlak zaprosił do wspólnej dyskusji o budowaniu odporności społecznej i umiejętności radzenia w trudnych czasach.

W spotkaniu wzięło udział kilkudziesięciu ekspertów, przedstawicieli instytucji związanych z bezpieczeństwem, ochroną przeciwpożarową, ratownictwem oraz mediami. Szczególnie ważne było uczestnictwo przedstawicieli uczelni wyższych na czele ze st. bryg. dr inż Tomaszem Klimczakiem  rektorem Akademii Pożarniczej w Warszawie, płk. dr. hab. Dariuszem Majchrzakiem prorektorem Akademii Sztuki Wojennej (wraz z dr hab. Dariuszem Wróblewskim i ppłk. Jackiem Stempniem), prof. dr hab. Stanisławem Kunikowskim prezesem Włocławskiego Towarzystwa Naukowego, które jest  właścicielem Włocławskiej Szkoły Wyższej,  st. bryg. dr inż  Pawłem Janikiem dyr. Instytutu CNBOP-PIB w Józefowie oraz st. bryg. w st. spocz. Krzysztofem Biskupem przewodniczącym European Fire Safety Alliance . W konferencji uczestniczył także nadbrygadier w st.spocz. Ryszard Psujek.

Tradycyjnie współorganizatorem konferencji było Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego kierowane przez dr. Janusza Gmitruka.

O roli mediów w kształtowaniu rzeczywistości i reakcji społecznych mówił wybitny znawca mediów  prof. dr hab Stanisławem Jędrzejewski (Akademia Leona Koźmińskiego) oraz: Stanisław Jekiełek prezes Stowarzyszenia Dziennikarzy im. Reymonta, Zbigniew Adamkiewicz wiceprezes Stowarzyszenia oraz członek Stowarzyszenia Filmowców Polskich, Barbara Bilińska prezes  Stowarzyszenia Ludzi Mediów ,,Woronicza 17”, dr Tadeusz Doroszuk.

Tradycyjnie już uczestniczył w konferencji przedstawiciel Centralnego Muzeum Pożarnictwa  w Mysłowicach: mgr Hubert Koler kierownik obchodzącego w tym roku 50 lat istnienia oddziału w Rakoniewicach.

Listy do uczestników konferencji przekazali: Władysław Kosiniak – Kamysz wicepremier, Minister Obrony Narodowej, gen. brygadier Wiesław B. Leśniakiewicz podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji,  nadbryg. dr Mariusz Feltynowski komendant główny PSP, prof. Tadeusz Olejnik honorowy przewodniczący Komisji Historycznej Związku, płk. poż. Stanisław Mikulak nestor pożarnictwa oraz  nadbrygadier Ryszard Dąbrowa b. rektor SGSP w Warszawie.

Władze Związku OSP RP reprezentowali: Waldemar Pawlak prezes ZG ZOSP RP, Adam Nowak wiceprezes a zarazem wiceminister Rolnictwa i Rozwoju Wsi i Zarząd Wykonawczy ZOSP RP  reprezentowany przez dyrektor Annę Wesołowską oraz wicedyrektora Sławomira Borowskiego. Licznie uczestniczyli członkowie komisji przy ZG ZOSP RP a zwłaszcza komisji ds. działalności naukowej kulturalno-społecznej, dokumentacyjnej oraz historycznej w tym wiceprzewodniczący prof. Władysław Tabasz i sekretarz  mgr Małgorzata Judasz oraz historycy:  dr Grażyna Korneć, dr Krzysztof Adam Latocha, dr Zygmunt Tomczonek, Mirosław Walicki, Zbigniew Todorski, oraz Piotr Szczurek.

W trakcie konferencji wyrażono podziękowanie członkom Zespołu ds strategii Związku OSP RP Florian 2050 (Krzysztof Szelągowski, Edward Szlichta, gen. brygadier dr h.c. Wiesław B. Leśniakiewicz i dr Marian Zalewski-przewodniczący)  oraz ekspertom i działaczom biorącym udział w pracach nad strategią a także  w ramach wydawnictwa Analizy strategiczne Florian 2050 (łącznie w latach 2019-2024 wydano 6 tomów Analiz). Specjalne listy z podziękowaniem wręczył Waldemar Pawlak prezes ZG ZOSP RP. Podczas konferencji uczestnicy obejrzeli film Strażacy a niepodległość 1863-2023 w reżyserii Zbigniewa Adamkiewicza.

Współorganizatorami konferencji byli: Muzeum Niepodległości, Związek OSP RP, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Stowarzyszenie Dziennikarzy im W. S. Reymonta. Nad przebiegiem obrad czuwali: dr Bartłomiej Sokołowski, dr Janusz Gmitruk oraz dr Marian Zalewski. Organizatorzy zobowiązali się do wydania drukiem materiałów konferencyjnych.

Konferencja została pokazana przez TVP 3 w programie Dziennik Regionów (można obejrzeć: https://regiony.tvp.pl/77741440/25052024)  oraz była transmitowana w internecie.

Tekst: Marian Zalewski

Zdjęcia: Bartłomiej Kłusek, Dorota Pardecka, Marian Zalewski