10 grudnia 2022r. w Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego uroczyście podsumowano I edycję konkursu Strażacy w akcji. Organizatorem konkursu było Stowarzyszenie Dziennikarzy im. Władysława Reymonta. Współorganizatorami zaś Związek OSP RP oraz Urząd Marszałkowski woj. mazowieckiego. Honorowym Patronatem objęli konkurs prezes ZG ZOSP RP Waldemar Pawlak oraz marszałek woj. mazowieckiego Adam Struzik. Uczestnicy rywalizowali w kategorii filmowej i kategorii literackiej. Konkurs trwał od 17 marca 2022 r. do 30 października 2022 r.

Celem konkursu było rozwijanie zainteresowania popularyzacją ochotniczego ruchu strażackiego, popularyzacja wiedzy medialnej i samorządowej, rozwijanie i promowanie uzdolnień artystycznych, motywowanie do rozwijania swoich pasji filmowych i artystycznych, kształtowanie wrażliwości estetycznej, zaangażowanie dzieci i młodzieży w propagowanie pozytywnego wzorca nowoczesnego wizerunku OSP. Konkurs był skierowany do członków Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych oraz OSP.

Prace filmowe o czasie nie przekraczającym 5 minut oraz prace literackie do 20 stron maszynopisu zostały zgłoszone za pośrednictwem OSP właściwej dla uczestnika konkursu.

Organizator powołał Komisję Konkursową w składzie:

  1. Zbigniew Adamkiewicz – przewodniczący Jury,
  2. Henryk Cichecki – sekretarz,
  3. Stanisław Jekiełek,
  4. Andrzej Kazimierski,
  5. Marian Zalewski – przedstawiciel Związku OSP RP.

W konkursie wzięło udział 31 OSP. Wpłynęły łącznie 34 prace (16 literackich i 18 filmowych).

Spośród 16 prac literackich jury przyznało 4 wyróżnienia oraz 3 nagrody finansowe. Zdaniem przewodniczącego jury Zbigniewa Adamkiewicza W pracach widoczne jest ogromne zaangażowanie, szeroka inwencja autorów, autentyzm przeżyć  oraz różnorodność gatunku. Spośród 18 prac filmowych  uhonorowano trzy najciekawsze filmy, nagradzając je za najbardziej profesjonalne konstrukcje, interesujące historie łączące pokolenia, pomysłową inscenizację i ciekawy montaż. Za bardzo realistyczne przedstawienie obrazu akcji ratowniczej, autentyzm przedstawianych sytuacji oraz zaangażowanie i „ogień” w obrazie i konstrukcji obrazu oraz za ciekawą i oryginalną koncepcję, wkład pracy i spójność obrazu. Jury konkursu wyróżniło jeszcze dwie prace. Warto podkreślić, że pierwsze nagrody (pierwsza w kategorii filmowej i pierwsza w kategorii literackiej) ufundowane przez Urząd Marszałkowski w Warszawie  wyniosły 3000 zł, drugie i trzecie ufundowane przez Stowarzyszenie Dziennikarzy im Reymonta (drugie 1 000 zł a trzecie 500 zł). Nagrody rzeczowe ufundowało Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego oraz Związek OSP RP.

Nagrody literackie:

I   miejsce – Weronika Socha, OSP Niedrzwica Duża, woj. lubelskie

II  miejsce – Paulina Lipska, OSP Ludwin, woj. lubelskie

III miejsce – Jakub Hybel, OSP Czerniec, woj. małopolskie

Wyróżnienie – Małgorzata Judasz, OSP Sierzchów, woj. wielkopolskie

Wyróżnienie – Julia Kaszuba, OSP Luszowice, woj. małopolskie

Wyróżnienie – Karolina Iskierka, OSP Królowa Wola, woj. łódzkie

Wyróżnienie – Rafał Kalinowski, OSP Twarogi Lackie, woj. podlaskie

Nagrody filmowe:

I   miejsce – OSP Bażanówka, woj. podkarpackie; praca zbiorowa pod nadzorem autorskim druha Roberta Koniecznego

II  miejsce – Łukasz Wiśniewski, OSP Solec Kujawski, woj. kujawsko-pomorskie

III miejsce – Stanisław Miszkiewicz, OSP Piaseczno, woj. mazowieckie

Wyróżnienie – Marcela Drygalska, OSP Jonkowo, woj. warmińsko-mazurskie

Wyróżnienie – Marta Kozłowska, OSP Łask, woj. łódzkie

Nagrodzone filmy: miejsca I – III

Uroczyste ogłoszenie wyników konkursu oraz wręczenie nagród odbyło się w siedzibie Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie. Na podsumowanie przyjechali laureaci z całego kraju. W uroczystości uczestniczyli także laureaci konkursów historycznych Związku OSP RP na prace popularnonaukowe i badawcze dotyczące historii pożarnictwa oraz na pamiętniki, wspomnienia, relacje i opracowania „Z dziejów OSP”. Wszystkich zebranych powitał dyrektor Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego dr Janusz Gmitruk. Przed rozpoczęciem ceremonii wręczania nagród zebrani wysłuchali wspomnień seniora ruchu strażackiego, byłego wiceprezesa ZG ZOSP RP Zygmunta Tomczonka. Dr Marian Zalewski poinformował o działaniach programowych w związku z przyjętym w trakcie XV Zjazdu Krajowego Związku OSP RP 1 października br. programem i strategią Florian 2050. Zaprosił wszystkich do współpracy nad wydawnictwami m.in. Monografii Związku oraz Słownika biograficznego polskich strażaków. Nagrody wręczali członkowie jury oraz przedstawiciele organizatorów i współorganizatorów.

Wypowiedzi laureatów oraz organizatorów konkursu dowodzą  coraz większego zainteresowania dokumentowaniem strażackiej rzeczywistości ze strony dzieci i młodzieży. Potrzebne są warsztaty literackie oraz filmowe. Każda OSP dostrzega znaczenie mediów, zwłaszcza mediów społecznościowych. To nieuchronny efekt cyfryzacji i informatyzacji współczesnego świata. Należy wiec rozważyć  pogłębianie zainteresowania szczególnie młodzieży  zwłaszcza sztuką filmową. Chodzi o zainteresowanie  zawodami i pionami filmowymi, specyfiką pracy w filmie i telewizji, zależnościami w ekipie filmowej oraz procesem produkcyjnym i normach prawnych obowiązujących w mediach. Pokazać, jak powstaje film, serial telewizyjny, reportaż, film dokumentalny. Jakie są zasady zachowania się przed kamerą, jak przeprowadza się wywiad, jak robi się relację z wydarzenia.  Co warto zarejestrować w otaczającym nas świecie i jak to zrobić fachowo i ciekawie korzystając z narzędzi jakie dają dzisiaj media i internet. To wyzwanie na czasie nie tylko kronikarzy OSP ale i tysięcy pasjonatów szczególnie z dziecięcych i młodzieżowych drużyn pożarniczych. Zdaniem prezesa Stowarzyszenia Dziennikarzy im W. S. Reymonta Stanisława Jekiełka idea uczczenia 100-lecia powstania Związku OSP RP poprzez organizację konkursu Strażacy w akcji została pozytywnie zweryfikowana. Konkurs jest dowodem twórczej i konstruktywnej współpracy środowiska dziennikarskiego z ruchem strażackim.

Marian Zalewski

Zdjęcia: Weronika Roś (Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego) oraz Marian Zalewski  (ZOSP RP)