1 października 2022 roku w Otrębusach w Europejskim Centrum Matecznik Mazowsze z udziałem delegatów, strażackich delegacji zagranicznych, zaproszonych gości oraz delegacji strażaków z całego kraju odbył się XV Zjazd Krajowy Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP. Zjazd uchwalił program, kierunki działania Związku OSP RP na kadencję 2022-2027 oraz strategię Florian 2050. Wybrane zostały władze Związku. Prezesem Zarządu Głównego ZOSP RP został wybrany druh Waldemar Pawlak.

Zjazd poprzedziła uroczystość podsumowująca obchody 100. rocznicy działalności Związku OSP RP. Zebranych delegatów i gości przywitał dyrektor Zarządu Wykonawczego ZOSP RP druh Kazimierz Sady. Przypominając zjazd zjednoczeniowy ruchu strażackiego, który odbył się w dniach 8-9 września 1921 r. zaprosił zebranych do obejrzenia filmu „100 lat w jedności” przygotowanego specjalnie na tę uroczystość. Film składa się z trzech części. Pierwsza pokazuje historię Związku do 1989 roku, druga poprzez wypowiedzi kilkudziesięciu liderów, działaczy, pokazany jest Związek ostatnich 30 lat i dzień dzisiejszy. W części trzeciej zwraca się uwagę na prace nad strategią Związku. Prezes ZG ZOSP RP druh Waldemar Pawlak w filmie akcentuje wagę budowy systemu PIERWSZY RATOWNIK, który jest już w realizacji. Mówił o tym także prezes OW ZOSP RP woj. wielkopolskiego Eugeniusz Grzeszczak.

Po obejrzeniu filmu głos zabrał prezes ZG ZOSP RP Waldemar Pawlak. Podkreślając znaczenie jubileuszu i dorobku ruchu strażackiego zaprosił wszystkich na uroczysty koncert Zespołu Mazowsze.

Przepiękny występ znakomitego Zespołu godnie uświetnił zakończenie obchodów stulecia naszej organizacji.

Po koncercie nastąpiło uroczyste otwarcie obrad XV Zjazdu Krajowego Związku OSP RP. Wśród obecnych znaleźli się miedzy innymi komendant główny Państwowej Straży Pożarnych gen. brygadier Andrzej Bartkowiak oraz zaproszeni goście. Na Zjazd przyjechali także przedstawiciele zagranicznych delegacji z Niemiec, Słowacji, Czech i Ukrainy. W składzie pocztu sztandarowego byli druhowie OSP Brudzów, woj. świętokrzyskie: Andrzej Rożkiewicz, Jerzy Rożkiewicz i Krzysztof Rożkiewicz. Minutą ciszy uczczono pamięć zmarłych członków i działaczy Związku. Przypomniano tragiczne zdarzenie katastrofy drogowej z dnia 27 września 2022 roku na autostradzie w okolicy Chrosnej w gminie Liszki (pow. krakowski, woj. małopolskie), podczas której w trakcie akcji ratunkowej zginął strażak ochotnik.

Następnie wybrane zostało Prezydium Zjazdu z przewodniczącym obrad druhem Eugeniuszem Grzeszczakiem, wiceprzewodniczącym druhem Adamem Nowakiem oraz sekretarzem druhną Elżbietą Polak.

Podczas swego wystąpienia Prezes ZG ZOSP RP druh Waldemar Pawlak podziękował ustępującym władzom za minioną kadencję, współpracę i zaangażowanie wszystkich Ochotniczych Straży Pożarnych szczególnie w ostatnich czasach pandemii i trwającej na wschodzie wojny. Odczytał również fragmenty listów, skierowanych do uczestników zjazdu od:

  • Prezesa Rady Ministrów,
  • Prezesa Fundacji Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy
  • oraz Marszałka Województwa Opolskiego.

Podczas uroczystości 27 osób zostało odznaczonych:

  • Medalem Komisji Edukacji Narodowej – Aleksandra Ambros-Dorota, Rafał Glajcar, Wiesław Golański, Martin Halasz, Monika Marcinkiewicz-Kajzer, Adam Nowak, Bartłomiej Robak, Mariusz Roga, Tomasz Stanowski, Joanna Szczepańska, Krzysztof Szelągowski, Sylwester Witczak, Magdalena Żentała, Agnieszka Żurek.
  • Złotym Znakiem Związku – Teresa Tiszbierek, Tomasz Cichoński, Pavol Cel’uch.
  • Krzyżem Rycerskim – Wioleta Chylińska (dolnośląskie), Krzysztof Kowalczyk (małopolskie), Grzegorz Bylina (małopolskie), Witalis Mączka (łódzkie), Piotr Rosłanowski (lubuskie), Przemysław Sulkowski (mazowieckie), Józef Mikołajczewski (mazowieckie), Maciej Narloch (pomorskie), Mateusz Saja (kujawsko-pomorskie).
  • Medalem im. Chomicza – Józef Jasiurkowski.

Podczas obrad przyjęto uchwały o powołaniu i zatwierdzeniu składu Zarządu Głównego, odbyły się głosowania nad uchwałami w sprawach: liczby członków i składu Głównej Komisji Rewizyjnej ZOSP RP oraz Głównego Sądu Honorowego ZOSP RP. Następnie odbyło się pierwsze posiedzenie Zarządu Głównego ZOSP RP, podczas którego wybrano prezesa i skład prezydium. Prezesem Zarządu Głównego ZOSP RP został druh Waldemar Pawlak. Wiceprezesami ZG ZOSP RP zostali wybrani: gen. bryg. Wiesław Leśniakiewicz, Edward Siarka, Eugeniusz Grzeszczak, Teresa Tiszbierek oraz Adam Nowak. Przewodniczącym Głównej Komisji Rewizyjnej został druh Marian Mikołajczyk, a przewodniczącym Głównego Sądu Honorowego druh Marek Adam Komorowski.

W trakcie przerwy w obradach uczestnicy zjazdu zostali poczęstowani jubileuszowym tortem z okazji 140 rocznicy powstania czasopisma Strażak.

Ponadto Zjazdowi Krajowemu ZOSP RP towarzyszyły stoiska firm produkujących sprzęt i umundurowanie strażackie oraz dwie wystawy malarskie przygotowane przez Muzeum Historii Polskiego Ruchu ludowego „Wieś w malarstwie” oraz „Rycerze św. Floriana”. Dodatkowo druhowie z OSP Bielsk woj. mazowieckie przygotowali stoiska z wieloma eksponatami stanowiącymi część Izby pamięci.

W dalszej części obrad odbyła się dyskusja nad programem i kierunkami działania Związku OSP RP na kadencję 2022-2027, strategią „Florian 2050” oraz proponowanych zmian w statucie ZOSP RP.

XV Zjazd Krajowy ZOSP RP jednogłośnie uchwalił strategię Związku OSP RP Florian 2050. Strategia Związku prezentuje misję, wizję, obszary strategiczne z celami i kierunkami strategicznymi, sposób jej wdrażania, monitoringu i ewaluacji oraz harmonogram realizacji. Misją Związku w myśl strategii jest aktywne uczestnictwo w systemie ratowania ludzi i niesienie pomocy tam, gdzie jest ona potrzebna. Ochotniczy ruch strażacki to fundament społeczeństwa obywatelskiego.

OSP stanowią fundament społeczeństwa obywatelskiego będąc „posterunkami służby publicznej” opierającymi się na trzech filarach:

  • ratownictwie i pomocy humanitarnej,
  • działalności kulturalno-społecznej
  • oraz pracy ideowo-wychowawczej i naukowej.

Jednocześnie uznaje się Związek OSP RP jako kluczowe ogniwo powszechnego systemu ratownictwa i ochrony ludności w kraju, a zarazem integralną część lokalnych systemów bezpieczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem kreowania i wdrażania programów prewencyjnych i edukacyjnych.

W strategii Związku uznano, że Związek OSP RP realizuje swoją działalność w ramach pięciu podstawowych obszarów.

  • Obszar pierwszy. Działalność ratownicza i humanitarna jest kontynuacją dotychczasowego zaangażowania Związku w zakresie bezpieczeństwa powszechnego, działalności ratowniczej, rozwoju jednostek operacyjno-technicznych, rozwoju ratownictwa przedmedycznego, ochrony ludności i środowiska oraz działalności humanitarnej.
  • Obszar drugi. Prewencja społeczna ujmuje działania prewencyjne popularyzujące ochronę przeciwpożarową.
  • Obszar trzeci. Działalność sportowa, kulturalno-społeczna, dokumentacyjna i naukowa.
  • Obszar czwarty. Młodzi w ochotniczym ruchu strażackim to zaakcentowanie celu stojącego przed całą organizacją – pracy z dziećmi i młodzieżą.
  • Obszar piąty. Rozwój organizacyjny i gospodarczy Związku OSP RP ujmuje relacje wewnętrzne poszczególnych instancji Związku, jego rozwój organizacyjny i gospodarczy.

Ten ważny dokument powstawał w ramach szerokich prac studialnych prowadzonych w latach 2017 – 2022. Pracami kierował Zespół ds. strategii w składzie: dr Marian Zalewski przewodniczący, gen. brygadier Wiesław Leśniakiewicz, mgr inż. Krzysztof Szelągowski, mgr Edward Szlichta – członkowie.

Fundamentem prac stała się wielodyscyplinarność podejścia, transparentność oraz szeroki współudział wielu podmiotów i środowisk szczególnie działaczy i ekspertów pożarnictwa, samorządowców oraz naukowców. Skutkiem takiego podejścia było wydanie pięciu tomów Analiz strategicznych Florian 2050. Wielotomowe wydawnictwo to efekt prac osób wchodzących w skład 60-osobowej Rady Naukowo-Programowej pod kierownictwem prezesa ZG ZOSP RP Waldemara Pawlaka oraz eksperckich wypowiedzi.

Wpływ na końcowy kształt strategii wycisnęły swoje piętno globalne zdarzenia poważnie dezorganizujące na całym świecie życie społeczne, gospodarcze i bezpieczeństwo ludności (zmiany klimatyczne, pandemia COVID 19, wojna w Ukrainie). Powyższe oraz rozwój nowych technologii spowodowały, że wyzwaniem stała się potrzeba rozbudowy możliwości istniejącego systemu ratownictwa i ochrony ludności a zwłaszcza ratownictwa przedmedycznego i pomocy humanitarnej. Jednym z kierunków strategicznych strategii jest Rozwój ratownictwa przedmedycznego w OSP. Budowa powszechnego systemu Pierwszy Ratownik. Wprowadzenie powyższego systemu umożliwi czas reakcji podmiotów ratowniczych do 5 minut. Ten czas ma w wielu sytuacjach (np. nagłe zatrzymanie akcji serca) fundamentalne znaczenie dla ratowania życia. Zarząd Główny Związku OSP RP podjął w 2022 r. prace organizacyjne związane z budową takiego systemu. Zgodnie ze strategią Pierwszy Ratownik to zasadniczo członek Jednostki Operacyjno-Technicznej OSP, osoba przeszkolona w zakresie pierwszej pomocy, wyposażona w torbę medyczną oraz defibrylator AED. Na potrzeby programu uruchomiony zostanie system szkoleń. Istotna jest współpraca z samorządami, uczelniami medycznymi oraz Państwową Strażą Pożarną.

Ważnym etapem prac była konferencja naukowa „Rycerze św. Floriana. Bogu na chwałę, ludziom na pożytek”. W stulecie Związku OSP RP” zorganizowana 24 kwietnia 2021r. w Muzeum Niepodległości w Warszawie. W pracach nad strategią wykorzystano przemyślenia weteranów strażackich w tym nestora ruchu strażackiego płk. poż. w st. spocz. Stanisława Mikulaka, byłych i obecnych pracowników Komendy Głównej PSP, Szkoły Głównej Służby Pożarniczej, CNBOP w Józefowie w szczególności b. rektora SGSP nadbryg. w st. spocz. Ryszarda Dąbrowy, st. bryg. w st. spocz. Roberta Klonowskiego, st. bryg. w st. spocz. Grzegorza Matczyńskiego. Swój wkład wnieśli ludzie nauki z wyższych uczelni i PAN-u na czele z prof. dr hab. Tadeuszem Olejnikiem, prof. Przemysław Śleszyńskim, prof. dr hab. Tadeuszem Pilchem, prof. dr hab. Jerzym Witoldem Pietrewiczem, prof. dr hab. Władysławem Tabaszem, dr Janem Borkowskim i dr Konradem Burdyką, a także liczni działacze samorządowi na czele z marszałkiem woj. mazowieckiego Adamem Struzikiem, Gustawem Markiem Brzezinem marszałkiem woj. warmińsko-mazurskiego i Łukaszem Smółko wicemarszałkiem woj. małopolskiego. Swoją pomoc w pracach nad strategią okazał dr Janusz Gmitruk dyr. Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego oraz członkowie władz Związku OSP RP i jego pracownicy, a także członkowie OSP w tym kronikarze. Wiele pomysłów co do aktywności naszego Związku przedkładali młodzi działacze strażaccy jak Adam Nowak, Marcin Fleischer, Sławomir Kruszewski. Aktywnie w prace nad strategią włączyli się przedstawiciele środowiska dziennikarskiego zwłaszcza członkowie Stowarzyszenia Dziennikarzy im W. S. Reymonta.

Dzięki wsparciu i aktywności szerokiej wspólnoty ludzi nauki, samorządu i Związku powstał zaakceptowany przez Zjazd Krajowy projekt strategii FLORIAN 2050, ale nade wszystko rozwinęła się bardzo owocna debata o naszym Związku i jego rozwoju uwidoczniona między innymi na spotkaniach i w wydawnictwie Analizy strategiczne Florian 2050.

Czas na realizację rekomendacji zawartych w dokumencie.

STRATEGIA FLORIAN 2050

GALERIA ZDJĘĆ

Podziękowania i gratulacje
Marszałek Sejmu RP Elżbieta Witek
Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki
Jurek Owsiak