Związek we współpracy ze środowiskiem strażackim, naukowym i samorządem pracuje nad strategią Florian 2050. W okresie ostatnich kilkunastu miesięcy wydano trzy tomy opracowań Analizy Strategiczne Florian 2050. Są one bazą analizowanych obszarów strategicznych i celów szczegółowych. Zamieszczone na stronie Związku OSP RP są powszechnie dostępne. W pracach biorą udział strażacy ochotnicy i funkcjonariusze PSP, naukowcy z wielu ośrodków naukowych w tym uczelni wyższych i Polskiej Akademii Nauk, liderzy samorządowi od radnych gmin po marszałków województw. 24 kwietnia 2021 r. tematyka strategii prezentowana była w trakcie konferencji naukowej Rycerze św. Floriana – Bogu na chwałę ludziom na pożytek. W stulecie Związku OSP RP z udziałem kilkudziesięciu uczestników z całego kraju. W najbliższym czasie będziemy organizować kolejne konsultacje w tym w formie wysłuchań publicznych. Wypracowujemy rekomendacje w szerokiej społecznej konsultacji. Taki tryb prac wynika z powagi tematu. Zagadnienia dotyczą bowiem bezpieczeństwa nas wszystkich. Wymaga więc tego szacunek do współobywateli i strażaków.
Szczególnie odnosi się to do kilkuset tysięcznej rzeszy strażaków ochotników, którzy nie na rozkaz a z potrzeby serca czuwają dzień i noc nad naszym bezpieczeństwem. Ich społeczne zaangażowanie znane i szanowane jest od pokoleń. Pokazał to także miniony dramatyczny rok nacechowany nieprzewidywalnością i skalą zagrożeń powszechnego bezpieczeństwa w wyniku pandemii SARS 19. I właśnie troska o życie milionów obywateli prowadzi do konieczności współpracy na wszystkich poziomach od środowisk lokalnych przez państwa i na poziomie globalnym. Brak takiego zrozumienia to droga do nieszczęść, w tym wielu ofiar śmiertelnych. Mamy głęboką świadomość, że rozwiązania na przyszłość należy szeroko konsultować ze wszystkimi zainteresowanymi.
Czas pandemii potwierdził sprawność unikalnego polskiego systemu ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa przyjętego w wolnej Polsce w 1991 roku. Pomimo niedoinwestowania służby ratownicze zdają egzamin często w ekstremalnych warunkach. Dotyczy to także ochotniczego pożarnictwa, które z nieprzymuszonej woli w ścisłej współpracy z funkcjonariuszami PSP wzięło na siebie oprócz działań ratowniczych zadania humanitarnej pomocy i wsparcia. Ten optymalny na dzisiaj system ochrony przeciwpożarowej i ratowniczej składa się z trzech komponentów wzajemnie się wspierających: Ochotnicy – Samorząd – Państwo. Każdy powinien wnosić swój wkład, swoje możliwości i powinności. Rzetelnie i po partnersku.
Życie stawia nowe wyzwania. Dotychczasowy system należy unowocześniać i rozwijać. Wyzwaniem na dzisiaj nie jest jednak jakość sprzętu i dzielenie jednostek na lepsze i gorsze a podług tego nadawania bądź odbierania prawa do ratowania i nazywania się strażakami. Palącym problemem dzisiaj jest czas reakcji ratującej życie. Mówimy: podstawą ku której powinniśmy dążyć jest maksimum 5 minut na podjęcie działań ratowniczych na miejscu zdarzenia. Realizacja tego celu to jakże często jedyna szansa na uratowanie życia. Na nic skomplikowane procedury i nowoczesny sprzęt gdy pomoc przyjdzie za późno. Jednym z takich pomysłów jest upowszechnienie idei strażak ratownik first responder i szerokiej prewencji społecznej. Są już strażacy ochotnicy którzy ten system wcielają w życie.
W tym systemie wszyscy są potrzebni. Wszystkie 16 tysięcy OSP. Wszystkim należy w przyszłości zaproponować włączenie do Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego. Państwo i samorząd powinni wspierać strażaków ochotników poprzez szerokie szkolenia, sprzęt. A nade wszystko poprzez uszanowanie ich samodzielności, samorządności, ochotniczego zapału i inicjatywności. To wsparcie jest wsparciem społeczeństwa obywatelskiego. Potrzebni są wszyscy strażacy ochotnicy – 700 tysięcy osób należących do naszego ruchu. Każdy ma swoje miejsce w panteonie szlachetnej służby Bogu i Ojczyźnie.
Społeczeństwo jest dumne z rozwoju tak licznej armii strażaków ochotników. Wszyscy członkowie Ochotniczej Straży Pożarnej to dumni Strażacy – Rycerze Floriana. A każda OSP ma prawo rozwijać się i oczekiwać pomocy w realizacji swoich celów. Pomocy a nie przeszkód. Swoją pomoc realizuje samorząd, państwo i obywatele szczególnie zrzeszeni w organizacjach pożytku publicznego. Niechaj ta pomoc oraz projekty doskonalenia i zmian w systemie bezpieczeństwa ludności będzie transparentna, po szerokich społecznych konsultacjach i przy strażackiej aprobacie. Nie doprowadźmy do destabilizacji systemu gdy on działa, tym bardziej w czasie tylu niepewności i zagrożeń. Chodzi przecież o bezpieczeństwo ludności, o życie i zdrowie. W tej idei strażacki ruch ochotniczy wespół z funkcjonariuszami PSP odgrywa tak ważną rolę. Współpracujmy w jego rozwoju i umacnianiu. W jedności. Bogu na chwałę ludziom na pożytek.
Dr Marian Zalewski przewodniczący Zespołu ds. Strategii Związku OSP RP
4 maja 2021 r. Dzień Strażaka