W dniach 21-22 września w Olsztynie w siedzibie Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego odbyło się spotkanie laureatów (150 osób) XXVI Ogólnopolskiego Konkursu Kronik, XXVI Konkursu na pamiętniki, wspomnienia, relacje i opracowania „Z dziejów OSP” oraz XIV Konkursu na Prace Popularnonaukowe i Badawcze Dotyczące Historii Pożarnictwa. Ogólnopolskie spotkania kronikarzy to już wieloletnia ugruntowana tradycja. W tym roku oprócz problematyki czysto kronikarskiej i omówieniu aktualnej rzeczywistości kronikarzy wiele uwagi poświęcono przyszłości i rozwojowi ruch kronikarskiemu w związku z pracami nad strategią Związku OSP RP Florian 2050.
Pierwszego dnia uczestnicy zapoznali się z historią Olsztyna. Gości po mieście oprowadzał i w interesujący sposób opowiadał dr Władysław Maria Świeczkowski, przewodniczący Wojewódzkiej Komisji Historycznej ZOSP RP. Po południu uczestnicy wzięli udział w warsztatach szkoleniowych. Kronikarze wysłuchali prezentacji oraz uczestniczyli w dyskusjach tematycznych. Grupy warsztatowe prowadzili: Anna Przybylska oraz dr Krzysztof Adam Latocha „Dokumentowanie dziejów Ochotniczych Straży Pożarnych”, Małgorzata Judasz oraz Bogdan Siwiński „Kluby kronikarza oraz inne formy współpracy i integracji kronikarzy OSP”, dr Marian Zalewski oraz dr Janusz Gmitruk „Rola kronikarza w dokumentowaniu historii”. Kilkudziesięciu uczestników warsztatów rozmawiało o swoich sukcesach i porażkach, o znaczeniu ich trudnej i odpowiedzialnej aktywności. Zastanawiano się co robić aby pozycja i znaczenie kronikarzy rosły. W trakcie warsztatów akcentowano rolę kronikarzy jako kustoszy pamięci o historii strażaków i OSP. Wiele uwagi poświęcono roli nowych technologii w tworzeniu kronik i współpracy kronikarzy.
Sobotnie spotkanie historyków zakończyła prezentacja węzłowych problemów i celów strategicznych przedstawiona przez przewodniczącego Zespołu ds. Strategii ZOSP RP Florian 2050 dr. Mariana Zalewskiego. W prezentacji nie zabrakło miejsca dla pytań o przyszłość ruchu kronikarskiego. Tysiące kronikarzy to niezwykle istotna grupa w realizacji programu i celów strategicznych w OSP i wszystkich instancji Związku.
W niedzielę historycy mieli okazję uczestniczyć w dwóch wydarzeniach. W Auli im. Mieczysława Kotera zwiedzali wystawę kronik nadesłanych na konkurs. Tego dnia odbyła się również sesja popularnonaukowa: „Pamięć i prawda w ruchu strażackim”, podczas której zaprezentowali swoje tematy dr Krzysztof Adam Latocha „Rozwój ruchu strażackiego do 1939 r.”, dr Janusz Gmitruk „Strażacy w walce z ogniem i okupantem w okresie II wojny światowej”, dr Władysław Maria Świeczkowski „Odbudowa ruchu strażackiego po 1945 r.”, płk. pożarnictwa Stanisław Mikulak „Walka o samorządny i demokratyczny charakter Związku po II wojnie światowej”, dr Marian Zalewski „Ruch strażacki w XXI wieku. Rola komisji historycznych i kronikarzy”. Uczestnicy poparli idee rozpoczęcia prac nad monografią Związku OSP RP, która powinna być wydana na stulecie naszej organizacji przypadające w 2021 roku.
Ostatnim punktem programu była najprzyjemniejsza część olsztyńskiego spotkania dla kronikarzy i historyków, czyli podsumowanie konkursów historycznych Związku w którym wzięli udział wszyscy uczestnicy. Wszystkim też wręczono nagrody i dyplomy.
Na XXVI Ogólnopolski Konkurs Kronik zgłoszono 78 kronik strażackich w 118 tomach, tj.: 65 OSP, w tym 2 Zakładowe, 8 MDP, 3 ZOP ZOSP RP, 2 ZOG ZOSP RP. 31 kronik brało udziału w ogólnopolskim konkursie po raz pierwszy. Na konkurs zgłoszono: 1 kronikę z województwa opolskiego, 3 kroniki z województwa dolnośląskiego i warmińsko-mazurskiego, 4 kroniki z województwa śląskiego, 6 kronik z województwa lubelskiego, 7 kronik z województwa mazowieckiego, podlaskiego i małopolskiego, 9 kronik z województwa kujawsko-pomorskiego, 13 kronik z województwa łódzkiego i 18 kronik z województwa wielkopolskiego. Do konkursu nie zgłoszono kronik z 5 województw: lubuskiego, podkarpackiego, pomorskiego, świętokrzyskiego, zachodniopomorskiego.
W tym roku z nadesłanych prac jury oceniło:
17 kronik wzorowych, 27 kronik wyróżniających, 29 kronik poprawnych a 5 kronik bez oceny ze względu na udział w zeszłorocznym Ogólnopolskim Konkursie Kronik.
Kroniki wzorowe XXVI Ogólnopolskiego Konkursu Kronik
Ochotnicza Straż Pożarna w Nieżywięciu woj. kujawsko-pomorskie
Ochotnicza Straż Pożarna w Królowej Woli woj. łódzkie
Ochotnicza Straż Pożarna w Rossoszycy woj. łódzkie
Zarząd Oddziału Powiatowego w Sieradzu woj. łódzkie
Ochotnicza Straż Pożarna w Szczercowie woj. łódzkie
Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza w Malcu woj. małopolskie
Ochotnicza Straż Pożarna w Nowym Duninowie woj. mazowieckie
Ochotnicza Straż Pożarna w Przełęku woj. opolskie
Ochotnicza Straż Pożarna w Jaworzu woj. śląskie
Ochotnicza Straż Pożarna w Rybarzowicach woj. śląskie
Ochotnicza Straż Pożarna w Starym Koniecpolu woj. śląskie
Ochotnicza Straż Pożarna w Świętoszówce woj. śląskie
Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza w Czerminie woj. wielkopolskie
Ochotnicza Straż Pożarna w Grabonogu woj. wielkopolskie
Zarząd Oddziału Miejsko-Gminnego w Kleczewie woj. wielkopolskie
Ochotnicza Straż Pożarna w Komornikach woj. wielkopolskie
Ochotnicza Straż Pożarna w Lotyniu woj. wielkopolskie
Natomiast na pozostałe konkursy historyczne zgłoszono 32 prace.
W konkursie na Prace Popularnonaukowe i Badawcze Dotyczące Historii Pożarnictwa przyznano:
I nagroda
Rafał Dmowski, Andrzej Celiński, Daria Lipińska, Zbigniew Todorski, Kamila Woźnica, Grzegorz Welik, Piotr Szczurek – „Ochotnicze Straże Pożarne w powiecie siedleckim – przeszłość i współczesność”
II nagroda
Zdzisław Jan Zasada, Zbigniew Paweł Kruszewski – „Tak rodziła się niepodległość” w 100-lecie powstania wolnej Polski.
III nagroda ex aequo
Tomasz Iskierka – „Ochotnicza Straż Pożarna w Królowej Woli 1918-2018”
Zbigniew Todorski – „Oddział Polskiej Organizacji Wojskowej i Straż Ogniowa Ochotnicza w Kotuniu w latach 1915-1918”
W Konkursie na pamiętniki, wspomnienia, relacje i opracowania „Z dziejów OSP” przyznano ex aequo
I nagroda
Jacek Tomaszczyk – „Historia Motoryzacji OSP powiatu bielskiego”
Wojciech Wąsowski, Stanisław Czajka, Andrzej Nowik, Urszula Grabowska, Edyta Karczewska-Brzost – „Jędrzejów Nowy i Stary. Historia. Szkoła. OSP”
Paweł Rochala, Tadeusz Olejnik, Paweł Karol Gąsiorczyk, Hubert Koler, Dariusz Falecki – „Strażacka Niepodległa (1918-1921). Udział strażaków w walkach o odzyskanie niepodległości Polski po I wojnie światowej”
II nagroda
Józef Golec – „Strażacka służba ziemi leżajskiej w latach 1868-2018”
Tadeusz Osiński – „Adamów – straż pożarna 1918-2018”
Tadeusz Grad, Maria Pecyna, Monika Grad, Tomasz Jóźwik – „100 lat Ochotniczej Straży Pożarnej w Lubochni”
III nagroda
Lidia Domańska – „100 lat OSP w Mistowie 1918-2018”
Elżbieta i Zbigniew Łaziukowie – „Monografia Ochotniczej Straży Pożarnej w Łózkach Gmina Drelów 1919-2019”
Wszystkim laureatom serdecznie gratulujemy.